Bệnh zona ở người cao tuổi
21:06 0 Comments

Ngày 30/11/-0001 | Danh mục: Bệnh zona Bệnh zona trong dân gian thường gọi là bệnh giời leo. Bệnh zona bởi vì một loại virut gẩya (viricella zoster), loại virút này ngoài gây bệnh zona chúng còn có khả năng gây thành thử bệnh thủy đậu. Bệnh zona có thể gặp ở mọi rợ trang lứa tuổi nhưng tỷ lệ gặp nhiều hơn cả là người cao niên (NCT).Biểu hiện của bệnh ZonaZona tiếng Anh gọi là Shingle, tên y khoa là Herpes Zoster. Herpes là virút gây bệnh ngoài da và có trạng thái gặp ở vùng miệng, âm hộ, viêm kết mạc mắt. Có 3 loại Herpes nhưng thường gặp là H. simplex và H. zoster. Bệnh Zona trước khi toàn phát thường không thấy những biểu hiện đặc hiệu nào báo trước. Tuy vậy, bệnh cũng xuất hiện một số phận triệu chứng tương đối giống với một số phận bệnh nhiễm trùng mà hay gặp là nhiễm trùng đường hô hấp trên như: sốt nhẹ, mệt mỏi, đau nhức khắp người. Tiếp đó là triệu chứng đau, rát, nhức nhối như kim châm huyễn hoặc kiến cắn, ngứa rất khó chịu, đồng thời vùng da này tăng nhạy cảm thành thử mỗi khi sờ vào đó người bệnh thấy đau tăng lên. Đau có thể liên lục mê hoặc gián đoạn, thỉnh thoảng cơn đau làm cho người bệnh phát khóc. Sau một vài ngày tại vùng da này xuất hiện một mảng dát màu hồng đỏ, sau đó xuất hiện các mụn nước. Các mụn nước mọc lên từng chùm sát vào nhau tạo thành mảng mê hoặc từng chùm có kết liên với nhau. Có khi trên một mảng da đồng cân có một chùm nhưng có khi tạo thành nhiều chùm mụn nước. Một số trường hợp danh thiếp mụn nước mọc liên tiếp, hết đợt này đến đợt khác làm lan đầy một vùng da.Ngoài danh thiếp triệu chứng sốt, đau, rát, ngứa ở vùng da bị Zona, người bệnh có thể thấy nổi hoạnh hoẹ và đau ở vùng lân cận sát với vị trí bị Zona, đặc biệt là bị Zona vùng đầu, mặt, cổ. Nếu bị Zona ở vùng bả vai huyễn hoặc cổ thì hoạnh hoẹ vùng nách bên phía bả vai bị bệnh sẽ bị sưng và đau. Nếu Zona xuất hiện ở đùi huyễn hoặc ống chân thì có thể hạch ở vùng bẹn cùng bên chân bị bệnh sưng to,thuốc mọc tóc đau. Sự xuất hiện bệnh Zona trên một cơ thể NCT có trạng thái gặp ở mắt(Zona mắt), đầu, mặt, ở cánh tay, cổ, lưng, ngực, chân. Bệnh thường tiền xảy ra một bên của cơ thể bởi chưng chúng gây tổn thương xót các rễ thần kinh, tỉ dụ tiền bị một bên lưng, một bên ngực, một bên mắt… Khi bị Zona thì sau khoảng 1 – 2 tuần lễ là tự khỏi nếu không có bị bội nhiễm mê hoặc không có biến chứng. Nếu bị bội nhiễm thì người bệnh có trạng thái bị sốt lại và sốt cao hơn, vùng da bị Zona sẽ bị mưng mủ và có thể làm lây lan ra nhiều vùng da khác (nhiễm trùng da sau khi bị Zona) và cũng rất dễ gây nhiễm trùng máu.Nói chung mắc bệnh Zona thì không nguy hiểm đến tính mạng. Tuy vậy trong danh thiếp loại Zona thì khi bị ở mắt (Zona mắt) là nguy hiểm hơn cả. Biến chứng đáng lo ngại nhất của bệnh Zona đối với NCT là gây đau nhức vùng da bị Zona quy hàng tuần, đầu hàng tháng, có khi kéo dài cả năm mặc mặc dù vùng da đó đã khỏi hoàn toàn. Chính vì chưng đau nhức rất khó chịu làm cho người bệnh mệt mỏi, ăn kém, rối loạn giấc ngủ kéo dài làm xuất hiện nhiều bệnh khác cho NCT. Tỷ lệ biến chứng đau nhức vùng da sau khi bị Zona ở NCT xâm chiếm trên dưới 1/3 mệnh NCT bị bệnh. Chính sự đau nhức kéo dài ở vùng da bị Zona là bởi vì tổn xót thương danh thiếp rễ thần kinh thành thử người ta gọi là Zona thần kinh. Ngoài ra, người ta còn thấy ở những người bệnh bị Zona ở mắt cũng có trạng thái gây viêm, loét giác mạc và hậu quả để lại là sẹo giác mạc ảnh hưởng rất lớn đến tầm nhìn và có trạng thái gây mù lòa. Sau khi khỏi bệnh Zona thì loại virút Zoster sẽ khu trú chân vào thần kinh nằm ở sừng sau của tủy sống. Chúng thường nằm im ở đó tương tự như dạng "ngủ đông", khi gặp điều động kiện thuận tiện thì chúng lại trỗi dậy và tiếp thô lỗ gây bệnh Zona ở bất kì vị trí nào trên cơ thể. Chính bởi lẽ đó mà phần đông NCT bị bệnh Zona có thể là bởi vì trong quá trình sống đã một lần bị loại virút Zoster tấn công (gây bệnh), chả hạn lúc còn nhỏ đã bị bệnh thủy đậu.Nên làm gì khi NCT nghi bị bệnh Zona?Zona tuy là bệnh không hiểm nguy nhưng biến chứng của chúng gây không ít phiền muộn cho người bệnh. Vì vậy, khi NCT nghi bị bệnh Zona cần đi khám đường bệnh ngay. Nơi nhà lao tốt nhất là chuyên khoa da liễu. Cần nhà giam càng sớm càng tốt để được điều trị sớm sẽ rất có lợi cho người bệnh bởi làm giảm thời kì bị bệnh (thuốc sẽ làm hạn chế sự phát triển của virút, qua đó thời hạn chế sự tấn công của chúng vào thần kinh) và đặc biệt làm giảm danh thiếp cơn đau cho người bệnh. Tùy theo vị trí và mức độ của bệnh mà bác sĩ nhà pha bệnh sẽ có chỉ định điều động trị thích hợp.Vì nguyên nhân gây bệnh là vì virút cho nên chưa có thuốc đặc trị để tiêu diệt mà đồng cân có các loại thuốc nhằm tác dụng làm giảm sự phát triển (sự nhân lên) của chúng. Bên cạnh đó, bác sĩ sẽ cho thêm danh thiếp loại thuốc giảm đau, chống viêm nhằm làm giảm bớt sự đau đớn của người bệnh vừa làm cho bệnh chóng khỏi. Người bệnh không tự động huyễn hoặc nghe theo sự mách nước bảo của người khác mà tự mua thuốc để điều động trị, tuyệt đối không dùng kháng sinh, bởi vì bất kỳ loại kháng đâm ra nào cũng không có tác dụng diệt virút. Việc dùng kháng đâm ra tiền khi có chỉ định của thầy thuốc (tức là bệnh đã bị bội nhiễm).Cần vệ sinh da vùng bị bệnh và dùng danh thiếp loại thuốc tiệt khuẩn mà bác sĩ kê lẻ loi nhằm trang mục mục tiêu không để vùng da bị bệnh bội nhiễm vi khuẩn. Người bệnh cũng không thành ra quá lo âu và cần có kiên tâm để điều động trị bệnh chóng khỏi.PGS.TS.TTƯT. BÙI KHẮC HẬUTheo SKĐS